شخصیتش از روزی که دستفروش بود و البته به آن افتخار نیز می‌کرد تا روزی که به بالاترین مقام اجرایی کشور رسید همان شخصیت ساده و بی آلایش مردم کوچه و بازار باقی ماند و سعی کرد در دوره مدیریت کوتاه مدتش هرچه می‌کند برای خدا باشد و مردم، همانطور که رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای دولت سیزدهم فرمودند: ((رحمت خدا بر این دو مرد بزرگ، بزرگوار، فعال و سعادتمند به شهادت. اگرچه زمانشان کوتاه بود، لکن نشان دادند که با اخلاص وارد این میدان شدند و قصد خدمت دارند و روششان روش اسلامی و مردمی و مجاهدت‌آمیز بود.))

 

تنها ۲۸ روز پس از شروع کار دولت دوم خبری مردم را شوکه می‌کند، هشتم شهریور سال ۱۳۶۰ در برهه‌ای حساس پس از عبور مردم از لیبرال‌ها در حاکمیت، رئیس جمهور و نخست وزیر با توطئه نفوذی‌های راس حاکمیت به شهادت می‌رسند. 

 

خط مشی خاص مدیریتی شهید رجایی او را از سایر مسئولان متمایز کرد و خیلی زود توانست در مردم محبوبیت ویژه‌ای پیدا کند.

 

البته در این میان نقش شهید باهنر را نباید از یاد برد، زیرا این شهید بزرگوار نیز مکمل و شریک اصلی شهید رجایی برای تحقق آرمان‌های عدالتخواهانه اش بود و شاید اگر باهنر نبود رجایی دیگرمثل الان برای مردم و نسل‌های بعدی شناخته شده نبود. 

 

در ادامه به برخی از این مولفه‌های شهید رجایی می‌پردازیم. 

 

یکی از مؤلفه‌های مدیریتی شهید رجایی پرکاری و تلاش شبانه روزی او بود. همسر شهید رجایی در خاطراتش با اشاره به این مسئله می‌گوید: «در دورانی که مشاور وزیر آموزش و پرورش بود، با اینکه خیلی دیر وقت به خانه می‌آمد، اما همیشه همراه خودش پرونده‌های زیادی می‌آورد...» 

 

احمد صانعی در مصاحبه‌ای می‌گوید: «آقای رجائی فرد پرکاری بود، خودش به مناسبتی گفته بود که من خستگی را خسته کرده‌ام. بار‌ها شاهد بودم به دلیل این‌که از صبح خیلی زود تا پاسی از شب یکسره کار می‌کرد، پزشک به محل کار او می‌آمد و به او آمپول می‌زد. با این حال نسبت به کار اصلا احساس خستگی نمی‌کرد.»

 

 

از مصوبات مهم در اولین جلسه هیئت دولت شهید رجایی تعیین حقوقی برای پیرمردان و از کار افتادگان روستا‌ها بود، مصوبه‌ای که پس از شهادتش به طرح شهید رجایی معروف شد و طی آن مقرر شد نفری سیصد تومان به پیرمرد‌های بالای ۶۰ سال که بیمه نیستند، حقوق پرداخت شود.

 

آقای سلامتی وزیر کشاورزی دولت شهید رجایی در مصاحبه‌ای می‌گوید: آقای رجائی با طرح این مصوبه در اولین جلسه دولت نشان داد که جهت‌گیری دولت او به سمت کمک به محرومین و مستضعفان است. 

 

 

تشکیل دفتر پیگیری در ریاست جمهوری از جمله اقدامات ایشان در خدمت‌رسانی و رفع مشکلات مردم که دغدغه اصلی دولت بود. این دفتر مأموریت داشت تمامی نامه‌ها و مراجعات مردم را ثبت کند و جهت اقدام به وزارتخانه‌ها ارسال و تا آن‌جا که نامه به دست مسئول مربوط می‌رسید کار را دنبال می‌کرد.

 

آقای صانعی (از نزدیکان شهید رجایی) در مصاحبه‌ای می‌گوید: دفتر پیگیری در کنار دفتر ایشان قرار داشت و همواره مملو از جمعیت بود که برای حل مشکل خود به آن‌جا مراجعه می‌کردند. این دفتر نقش خیلی مهمی در حل مشکلات مردم داشت و بیانگر دیدگاه آقای رجایی در اهمیت دادن به مردم و تلاش در جهت رفع نیاز‌های آنان بود».

 

 

در جلسات و صحبت‌های تبلیغاتی انتخاباتی، تبعیت و تکریم و لایت فقیه و لزوم پیروی از، ولی فقیه را مدام گوشزد می‌کند و خود را مقلد حضرت امام خمینی (ره) می‌داند و با تاسی به خدا و اهل بیت، عمل به سخنان رهبری را چراغ راه دولت خود می‌داند. 

 

 

از دیگر مؤلفه‌های مدیریتی شهید رجایی ساده زیستی در زندگی، کار و دوری از تشریفات بود. پس از انتخاب به عنوان نخست وزیر و همچنین رئیس جمهور به محل از قبل تعیین شده برای خانواده روئسای جمهور نقل مکان نکرد و در منزل شخصی خود ماند. 

 

بنابر خاطرات محمدحسین رفیعی طاری: شهید رجایی می‌گفت من اتاق کوچک را بیش‌تر دوست دارم، چون اتاق بزرگ ممکن است آدم را تحت تأثیر قرار بدهد که احساس کند خیلی مهم است. چون هر کس که از درب وارد می‌شود و سلام می‌کند باید ۱۰ متر راه بیفتد تا به من برسد.

 

شهید رجائی در مسافرت‌هایی که داشت بنایش بر این بود که این سفر‌ها با حداقل امکانات و تشریفات باشد. او می‌گفت: داخل مردم بودن و بی‌تشریفات مسافرت کردن می‌تواند به ما این کمک مهم را بکند که بفهمیم مسائل و مشکلات مردم چیست و بدانیم مردم چه می‌گویند.

 

 

شروع جنگ تحمیلی همزمان شد با شروع بکار شهید رجایی در کسوت نخست وزیر که البته تلاشش برای حمایت از دفاع مقدس با کارشکنی‌ها و مخالفت‌های فراوان بنی صدر در قامت رئیس جمهور روبرو می‌شد، اما پس از رئیس جمهور شدن حمایت ازجبهه‌ها یکی از دغدغه‌ای اصلی او برای کمک به رزمندگان اسلام بود و برای همین در مدت کوتاه ۲۸ روزه دولتش حداقل هفت مصوبه هیات وزیران به این امر اختصاص یافت که به این شرح است: 

 

حالا از آن سال‌ها حدود ۴۰ سال می‌گذرد و دولت‌های زیادی آمدند و رفتند، به یقین رمز ماندگاری شهیدان رجایی و باهنر ترسیم همین مولفه‌ها یعنی؛ کار و تلاش بی وقفه، توجه به محرومین، ساده زیستی و دوری از اشرافی گری، توجه به مشکلات مردم و تبعیت از خط رهبری، در انجام وظایف بوده که آن را می‌توان در یک کلمه به کارجهادی تعبیر کرد.