وین هشتم میتواند دور توافق باشد
مذاکرهکننده ارشد ایران گفته که طرفهای غربی در وین دو سند پیشنهادی ایران را برای تغییر در پیشنویس گفتگوها قبول کردهاند و دو سندی که مبنای مذاکره است، با اسنادی که در گفتگوهای وین ۶ نهایی شده بود، متفاوت و مغایر است.
مذاکرهکننده ارشد ایران گفته که طرفهای غربی در وین دو سند پیشنهادی ایران را برای تغییر در پیشنویس گفتگوها قبول کردهاند و دو سندی که مبنای مذاکره است، با اسنادی که در گفتگوهای وین ۶ نهایی شده بود، متفاوت و مغایر است. علی باقری گفته که دور هشتم گفتگوها میتواند دور آخر مذاکرات باشد و طرفین «در کوتاهترین زمان ممکن» به توافق برسند. روسها نیز همین عقیده را دارند و گفته دور بعدی مذاکرات میتواند به یک توافق مورد قبول همه طرفها ختم شود.
به گزارش «جوان»، یک روز بعد از پایان دور هفتم مذاکرات بازگشت امریکا به برجام، روایتها از مذاکرات همچنان متفاوت است. در حالی که طرف ایرانی گفته که پایان گفتگوها به درخواست طرفهای اروپایی انجام شده و تروئیکای اروپا هم روز جمعه خواستار وقفه در مذاکرات و بازگشت به پایتختها برای بررسی متون پیشنهادی ایران شد. یک مقام وزارت خارجه امریکا جمعه شب در پایان دور هفتم مذاکرات به خبرگزاری تاس گفت که تنفس در مذاکرات به درخواست طرف ایرانی صورت گرفته و تصمیم هیئت امریکایی در مذاکرات وین نبوده است. این مقام امریکایی که نام او فاش نشده، گفته که بین دو طرف در ارتباط با آن دسته از تحریمهای امریکا علیه جمهوری اسلامی که میتواند برداشته شود، هنوز تفاهمی ایجاد نشده؛ روایتی که طرف ایرانی هم آن را قبول دارد. با این حال، علی باقری، مذاکرهکننده ارشد ایران معتقد است دور بعدی مذاکرات (دور هشتم) که احتمالاً طی ۸-۹ روز آینده شروع خواهد شد، میتواند دور آخر گفتگوها باشد. باقری در پاسخ به خبرنگار المیادین که پرسیده آیا گفتگوهای دور جدید میتواند آخرین دور گفتگوها باشد گفته که طبیعی است اگر طرف مقابل دیدگاهها و مواضع منطقی جمهوری اسلامی ایران را بپذیرد، در کوتاهترین زمان ممکن میتوانیم به توافق برسیم. این بستگی به طرف مقابل دارد. وزارت امور خارجه روسیه هم در بیانیهای ابراز امیدواری کرده که دور بعدی مذاکرات وین به حصول توافق منجر شود. در بیانیه روسها گفته شده «تاکنون پیشرفتهای مهمی در رایزنیها مشاهده شده و این فهم مشترک در میان مذاکرهکنندگان وجود دارد که رایزنیها در آینده نزدیک از سر گرفته شود. تمامی طرفها آمادگی خود را برای به کارگیری تلاششان بهمنظور رسیدن به یک توافق موردقبول در مدتزمانی کوتاه، در جریان دور آتی مذاکرات ابراز کردهاند.»
با وجود این خوشبینی، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفته که مذاکرات با ایران خوب پیش نمیرود: «با ادامه پیشرفت هستهای ایران، شانس بازگشت به توافق هستهای کاهش مییابد.» مشاور امنیت ملی بایدن البته طعنهای هم به ترامپ زده و گفته است: «ما تاوان تصمیم فاجعهبار خروج از توافق هستهای با ایران را میدهیم.»
پذیرش یک سند جدید
اینکه چرا ایران و روسیه روایتی متفاوت از طرفهای غربی ارائه کرده اند، به درستی مشخص نیست، ولی میتوان حدس زد بخش عمده این تفاوت روایت، پیشنهادهای جدیدی است که تیم مذاکرهکننده جدید ایران ارائه کرده است؛ پیشنهادهایی که طرف فرانسوی آن را بازگشت به شش ماه قبل تعبیر کرد. هرچند روسها در مقاطعی از مذاکرات اخیر با طعنه به استقبال پیشنهادهای طرف ایرانی رفتهاند، ولی قرائن نشان میدهد طرف چینی از پیشنهادهای اصلاحی ایران استقبال کرده است. علی باقری جمعه شب با اشاره به پیشنهادهای ایران گفت: «طرفهای دیگر از جمله برخی از اعضای ۱+۴ مانند چین هم به صراحت در جلسات تصریح کردند که اولویت مدنظر آنها منطبق با اولویت جمهوری اسلامی ایران است و آن موضوع لغو تحریمهاست.» به گفته علی باقری، ایران در قالب دو سند پیشنهادی، تغییراتی را در پیشنویس دور ششم مذاکرات ارائه کرده که هر دو سند پذیرفته شده و مذاکرات وین از این به بعد، بر اساس سندی پیش خواهد رفت که تغییرات تیم ایرانی در آن اعمال شده است: «در دو سند اصلی که یکی در مورد پیشنویس رفع تحریمها است، طرف مقابل دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران را به عنوان مبنای گفتگو پذیرفت. بر این اساس، سند جدیدی مبنای گفتگوها در حوزه تحریمها قرار گرفت که این سند با سندی که در گفتگوهای وین ۶ نهایی شده بود، متفاوت و مغایر است.» باقری درباره سند مربوط به اقدامات هستهای نیز میگوید: «در موضوع هستهای طرف ایرانی دیدگاههای خود را در متنی که در وین ۶ نهایی شده بود درج کرد، اما طرف اروپایی مقاومت میکرد و نمیپذیرفت که دیدگاههای ایران نیز در آن سند درج شود و مبنای گفتگو قرار بگیرد.» معاون سیاسی وزیر خارجه ادامه داد: «در طول یک هفته گذشته مذاکرات فشرده و سنگینی بین هیئتهای دو طرف برگزار شد تا نهایتاً طرف مقابل پذیرفت که در سند هستهای هم دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران درج شود و به عنوان مبنای گفتگوها قرار بگیرد.»
طرف غربی نمیپذیرفت
معاون وزیر خارجه گفته که تفاوت سند مربوط به هستهای با سند مربوط به لغو تحریمها این بود که طرف اروپایی، اصلاحاتی را که ایران در آن سند اعمال کرده بود که در واقع نظرات دولت جدید بود و در آن سند اعمال شده بود، به عنوان مبنای مذاکرات نمیپذیرفت و تصریح داشت که همه باید به پیشنویسی که در دور ششم نهایی شده برگردند و مذاکرات بر اساس آن پیشنویس ادامه یابد. وی ادامه داد:، اما ما بر اساس منطق و استدلالی که داشتیم، در مقابل این موضع غیرمنطقی ایستادگی و تصریح کردیم که باید مواضع تیم جدید لحاظ شود و در طول مذاکرات با هم مباحثه خواهیم داشت تا به یک جمعبندی مورد وفاق دو طرف دست یابیم. معاون وزیر خارجه یادآور شد: ما هم در موضوع تحریمها و هم در موضوع هستهای به دو سند جدید مذاکراتی دست یافتیم که اینها دیگر سند پیشنویس مذاکرات ۲۰ ژوئن نخواهد بود، بلکه دو سند جدید است که بر اساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در آینده نزدیک در وین آغاز میشود.
تاریخ شروع مجدد
طرفین هنوز در مورد زمان شروع گفتگوها توافقی انجام ندادهاند. اولیانوف، مذاکرهکننده روس گفته «هیئت روس آمادگی کار بدون وقفه را دارد» و طرف ایرانی هم پیش از این برای ادامه مذاکرات اعلام آمادگی کرده بود. با این حال، با انتشار خبر برگشتن «راب مالی» نماینده ویژه امریکا در امور ایران طی امروز یا فردا به واشنگتن، احتمالاً مذاکرات زودتر از ۸-۹ روز آینده از سرگرفته نخواهد شد. اولیانوف گفته است: «در خصوص تاریخ ازسرگیری مذاکرات، هیچ شفافیت کاملی وجود ندارد. موضوع تاریخ همچنان باز است. تا آنجایی که فهمیدم، دو گزینه وجود دارد؛ یا ۲۷ دسامبر (۶ دی ماه)، دستکم سطح کارشناسی در قالب دور هشتم، یا سوم ژانویه (۱۳ دی ماه) و زمانی که همگی آمادگی داشته باشند، کار از سرگرفته میشود.»