نگاهی به مهمترین اقدامات شهید حسن طهرانی مقدم؛ پدر موشکی ایران
۲۱ آبان ماه سالروز شهادت سردار شهید «حسن تهرانی مقدم» است. به همین مناسبت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس مروری بر زندگی پدر موشکی ایران دارد.
سردار حسن تهرانی مقدم در ششم آبان ماه سال ۱۳۳۸ در محله سرچشمه تهران به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات مقدماتی موفق به اخذ مدرک کارشناسی در رشته مهندسی صنایع شد. وی در جریان مبارزات مردم انقلابی ایران علیه رژیم طاغوتی بهصف انقلابیون پیوست.
تهرانی مقدم پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در بدو تاسیس سپاه، به عضویت این نهاد درآمد. در دوران دفاع مقدس با نبوغ و پیگیری او یگان توپخانه سپاه با فرماندهی وی راهاندازی شد.
شهید حسن طهرانی مقدم، یکی از اعضای برجسته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و پایهگذار برنامه موشکی ایران، در طول جنگ ایران و عراق نقش کلیدی ایفا کرد. وی به عنوان «پدر موشکی ایران» شناخته میشود و اقدامات بینظیری در زمینه توسعه موشکها و تجهیزات نظامی داشت که به تقویت قدرت دفاعی کشور کمک کرد. برخی اقدامات مهم شهید حسن طهرانی مقدم به شرح زیر است:
ساخت موشک های شهاب 1 و تجهیزات مرتبط
در سال ۱۳۶۴، شهید طهرانی مقدم با تحویل دو فروند موشک اسکاد بی، فعالیت خود در صنایع موشکی را آغاز کرد. او با تشویق و ترغیب صنایع دفاعی، ساخت موشک شهاب یک را با برد ۳۰۰ کیلومتر مدیریت کرد. تجهیزات زمینی مرتبط شامل سکوی پرتاب، خودروی تست ذاتی، خودروی اکسیدایزر، و سیستم نشانهروی موشک توسط تیم او ساخته شد.
ساخت موشک های شهاب 2 و تجهیزات زمینی
شهید مقدم با عقد قرارداد ساخت موشک ۵۰۰ کیلومتری شهاب ۲، مدیریت ساخت تجهیزات زمینی آن شامل سکوی پرتاب و سایر تجهیزات لازم را نیز بر عهده گرفت. این پروژه به مرحله تولید انبوه رسید.
توسعه موشک های دوربرد شهاب 3
شهید طهرانی مقدم همچنین ساخت موشک شهاب ۳ با برد ۱۳۵۰ کیلومتر و تجهیزات مرتبط را مدیریت کرد. این پروژه نیز به تولید انبوه رسید و گامی بزرگ در تقویت توان موشکی کشور بود.
ساخت سیستم های هدایت و کنترل موشکی
یکی از دستاوردهای بزرگ شهید مقدم، ساخت سیستم هدایت کنترل نسل دوم موشکهای اسکاد بی (شهاب یک) بود. این سیستم عمر موشکها را از ۲۵ ساعت به ۴۰۰ ساعت افزایش داد. در نسل سوم این سیستمها، عمر موشک به ۲۰۰۰۰ ساعت و دقت بسیار بالاتر رسید.
تبدیل موشک ها و ساخت تجهیزات جدید
شهید مقدم در دهه ۷۰ موفق به تبدیل راکت سوخت جامد زلزال به موشک زمین به زمین هدایت شونده فاتح ۱۱۰ شد. او همچنین موشک فاتح ۱۱۰ را به یک موشک نقطهزن زمین به دریا با قابلیت رهگیری اهداف متحرک دریایی، تحت نام موشک خلیج فارس تبدیل کرد.
راه اندازی مرکز تحقیقات موشکی
در سال ۱۳۷۹، با توجه به کمبود تجهیزات زمینی برای موشکهای شهاب و محدودیت تولید در صنایع وزارت دفاع، شهید طهرانی مقدم اقدام به راهاندازی مرکز تحقیقات موشکی در زیرمجموعه فرماندهی موشکی کرد. در این مرکز، طی مدت ۶ ماه، چهار سیستم تجهیزات زمینی برای موشک شهاب ۳ طراحی و ساخته شد. مشکلات تجهیزات موشکهای سوخت جامد و مایع نیز در این مرکز حل شد و در طی دو سال، ۵۰ سری تجهیزات زمینی برای موشک شهاب ۱ و ۲ تولید و تحویل فرماندهی موشکی گردید. این اقدامات توانست تمام کمبودهای تجهیزات زمینی را مرتفع کند.
در واقع آنچه که موجب موفقیت سردار شهید تهرانی مقدم در انجام اهداف و ماموریت های خویش بود، باور برتوانایی بر اساس تکیهبر دانش بومی و ظرفیتهای علمی، صنعتی داخلی بود.
با ساخت این موشک بومی فصل نوینی در پیشرفت صنعت و تکنولوژی نظامی ایران آغاز شد که تداوم آن را بعد از جنگ در ساخت و تولید انواع موشکهای پیشرفتهتر بومی همچون «شهاب ۳» با برد بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر شاهد بودیم که بدین ترتیب زمینه برای افزایش قدرت بازدارندگی نظامی ایران در سطح منطقه و بینالملل و بالطبع افزایش قدرت و امنیت ملی ایران اسلامی ایجاد شد که همه این ها مرهون تلاش ها و ابتکارات علمی و دانش بنیان امثال سردار شهید حسن تهرانی مقدم هاست.
حضور در جبهه مقاومت
در اواخر جنگ شهید تهرانی مقدم و همکارانش با حضور در لبنان، زمینههای راهاندازی و تجهیز یگان موشکی حزب الله را فراهم آورده که نقش بسیاری در پیشرفت نظامی حزب الله و قدرت گیری آن داشته و این اقدام پایه ای آنان بعدها زمینه موفقیت حزب الله و فلسطینیان در جنگ های ۲۲ روزه و ۳۳ روزه را فراهم کرد. بدین ترتیب نقش شهید تهرانی مقدم در موفقیتهای محور مقاومت در برابر اسرائیلیها نیز اساسی و تأثیرگذار بوده است.
شهادت
پایان جنگ، بهانهای برای پایان تلاش ها و فعالیتهای این مجاهد خستگیناپذیر نبود؛ چراکه این شهید بزرگوار معتقد بود «سال ها وقت داریم تا در قبر بخوابیم. اکنون زمان استراحت نیست، بلکه باید از فرصتها به نحو احسن استفاده کنیم.»
با این تفکر و نگرش ارزشمند، وی با پایان جنگ وارد حوزه تحقیقات و توسعه فعالیتهای موشکی سپاه شد و در سازمان جهاد خودکفایی سپاه، به عنوان مسئول مشغول به کار شد. ساخت چندین موشک در واحد موشکی سپاه تحت مدیریت او انجام شد و به همین خاطر برخی از همکارانش به او لقب «پدر موشکی ایران» را داده اند.
سرانجام سردار شهید حسن تهرانی مقدم در ۲۱ آبان ماه سال ۱۳۹۰ در پادگان امیرالمؤمنین (ع) شهرستان ملارد، حین ماموریت بر اثر انفجار زاغه مهمات به همراه تعدادی از هم رزمانش به شهادت رسید.