در تاريخ 24 آبان اعلام شد كه نيكسون معاون رئيس جمهور آمريكا از طرف آيزنهاور به ايران مي‏آيد. نيكسون به ايران مي‏آمد تا نتايج «پيروزي سياسي اميدبخشي را كه در ايران نصيب قواي طرفدار تثبيت اوضاع و قواي آزادي شده است» (نقل از نطق آيزنهاور در كنگره آمريكا بعد از كودتاي 28 مرداد) ببيند.
در مقابل دانشجويان مبارز دانشگاه نيز تصميم گرفتند كه در فضاي حکومت نظامي بعد از کودتاي سياه، هنگام ورود نيكسون، نفرت و انزجار خود را به دستگاه كودتا نشان دهند. دو روز قبل از آن واقعه تلخ (14 آذر) زاهدي تجديد رابطه با انگلستان را رسما اعلام كرد و قرار شد كه «دنيس رايت» ، كاردار سفارت انگلستان، چند روز بعد به ايران بيايد. از همان روز 14 آذر تظاهراتي در گوشه و كنار به وقوع پيوست كه در نتيجه در بازار و دانشگاه عده‏اي دست گير شدند. اين وضع در روز 15 آذر هم ادامه داشت. و بيشتر اعتراض ها از دانشکده پزشکي و داروسازي و حقوق و علوم آغاز شد.

صبح شانزده آذر، هنگام ورود به دانشگاه، دانشجويان متوجه تجهيزات فوق العاده سربازان و اوضاع غير عادي اطراف دانشگاه شده، وقوع حادثه‏اي را پيش بيني مي‏كردند. فضا بشدت آبستن حوادث و درگيري بود. بعد از گذشت مدتي براي جلوگيري از تنش و درگيري چندين دانشکده تعطيل اعلام شد و در ادامه سراسر دانشگاه به دستور رييس دانشگاه تعطيل گرديد.

نيروهاي نظامي رژيم که بشدت رفت و آمد دانشجويان را کنترل کرده و در اين بين عده اي را نيز دستگير نموده بودند, با حضور در کلاس يکي از اساتيد دانشکده فني (مهندس شمس استاد نقشه کشي) زمينه اعتراض را در کلاس درس ايجاد کردند. آنان قصد داشتند دو دانشجو را که ظاهرا به حضور نظاميان در دانشگاه اعتراض داشتند را دستگير نمايند. دستگيري دو دانشجو کلاس را به هم زده، دانشجويي ديگر بر روي نيمکت کلاس فرياد مي زند:

'آقا ما چقدر بي عرضه هستيم. چقدر بدبخت هستيم. اين کلاس نيست، اين درس نيست. يک عده اي بدون اينکه از استاد  و از کادر دانشگاه اجازه بگيرند وارد کلاس مي‌شوند و هياهو در مي‌گيرد. تف به اين کلاس و تف به اين مملکت!'

دانشکده فني به هم مي‌ريزد و در محاصره کامل نظاميان قرار مي‌گيرد و به يکباره فرمان آتش صادر شده و دانشجويان در صحن طبقه اول به خون مي‌غلطند عده‌اي زخمي شده و در اين ميان سه دانشجو به نامهاي قندچي و بزرگ نيا و شريعت رضوي به شهادت مي‌رسند.

همان روز 16 آذر پليس توسط راديو اعلام کرد: 'عده‌اي از دانشجويان در کلاسهاي درس نشسته بودند و به پليس چهره خشني نشان مي‌دادند و پليس را مسخره مي‌کردند و اين باعث شده که پليس به واکنش بيفتد. پليس قصد زدن دانشجويان را نداشت ولي دانشجويان به پليس حمله کردند و مي‌خواستند اسلحه‌شان را بگيرند. پليس در قالب دفاع اين کار را کرده و قصدش زدن دانشجويان نبوده است.'

فرداي آن روز شاه تيمسار مزيني را براي دلجويي به دانشگاه مي‌فرستد تا خودش را از اين گناه و تقصير تبرئه کند. وي با خانواده‌هاي شهدا ملاقات مي‌کند و در دانشگاه به ظاهر از اساتيد و روسا عذرخواهي مي‌کند. دو روز بعد از واقعه 16 آذر، نيكسون به ايران آمد و در همان دانشگاه، در همان دانشگاهي كه هنوز به خون دانشجويان بي‌گناه رنگين بود دكتراي افتخاري حقوق دريافت كرد.

از آن روز 16 آذر سال 1332 به نمادي براي مبارزه جوانان دانشجو و جنبش دانشجويي با بيگانگان مبتني بر آموزه‌اي ديني و هويتي ملت ايران بدل شد و براي هميشه تاريخ در تقويم‌ها ثبت گرديد.

اما از فرداي همانروز بود که تلاشهاي فراواني صورت پذيرفت تا با ايجاد جريانهاي انحرافي، پيام روز 16 آذر را تحريف نموده و جهت جنبش دانشجويي را از مقابله با دشمن واقعي ملت به سمت و سويي ديگر منحرف نمايد. ترويج و گسترش ايدئولوژي‌هاي چپ و راست از مارکسيسم تا ليبراليسم و از اگزيستانسياليسم تا ناسيوناليسم در دهه 30 تا 50 در دانشگاههاي کشور، با اين هدف دنبال مي‌شد.

آغاز نهضت امام خميني(ره) فرصتي دوباره براي احياء نهضتهاي ضداستکباري دانشجويان بود که از داشتن ايدئولوژي متناسب با هدف رنج مي‌برد. نهضت اسلامي دانشجويان با محوريت قرار دادن ايدئولوژي اسلامي (که مولفه هايي چون استکبارستيزي، عدالت خواهي و آزادي خواهي محورها اساسي آن را شکل مي‌دهند) و با همراهي و پيروي از نهضت امام خميني(ره) سرفصلي نويي را در مبارزات ضد امپرياليستي خود آغاز نمود که نقطه اوج آن را مي‌توان روز 13 آبان 1358 دانست که به تسخير لانه جاسوسي آمريکا در ايران منجر گرديد.

دهه 60 نيز دوران حاکميت اسلام انقلابي در دانشگاهها بود و انديشه‌هاي انحرافي در محاق قرار داشتند، اما با پايان يافتن جنگ تحميلي دانشگاه از دو زاويه مورد هدف قرار گرفت. تهاجم فرهنگي بيگانگان و تلاش جريانها و گروههاي سياسي براي يارگيري از جنبش دانشجويي دو خطر مهم و عمده بود که دانشجو را از توجه به رسالت انقلابي خويش باز مي‌داشت. اين خطر آنگاه بيش از پيش اهميت مي‌يافت که برخي از اين جريانها و گروههاي سياسي خود منادي انديشه‌هاي انحرافي و التقاطي بوده و به ايادي بيگانه در داخل کشور مبدل شده باشند. حضور چنين جريانهاي سياسي در دانشگاه کار را به آنجا کشاند که يکي از مهمترين تشکلهاي دانشجويي کشور (دفتر تحکيم وحدت) که روزگاري علم مبارزه به آمريکا را در دانشگاه يدک مي‌کشيد در کمتر از يک دهه برگزاري هرگونه برنامه در روز 13 آبان را ملغي اعلام نمود!

رهبر معظم انقلاب اسلامي سالها پيش در جمع دانشجويان دانشگاه شريف (1/9/78) نسبت به 'افتادن به دام احزاب و گروههاي سياسي' هشدار داده بود و فرموده بود که: «مواظب باشيد، اختاپوس خطرناك احزاب و گروههاى مختلف به سراغتان نيايد و شما را به دام نيندازد. از آن مجموعه‌ى آزادانديش، اغلب خصوصيات مثبت را خواهند گرفت؛ كه اگر اين شد، آن وقت انسان در خدمت دشمنان انقلاب قرار مى‌گيرد و چيز خطرناكى مى‌شود و زندگى و سرمايه و آينده‌ى انسان حقيقتا به باد مى‌رود».

معظم‌له به عنوان نمونه در همان ديدار فرمودند: «حالا يك عدّه بيايند به‌عنوان دانشجو، نقطه‌ي مقابل حركت شانزده آذر را علم كنند؛ يعني گرايش به امريكا تحت عناوين بسيار پوچ و سست و غيرمنطقي و غيرمستدل. اين پشت كردن به جنبش دانشجويي است؛ اين اصلاً جنبش دانشجويي نيست؛ اين به‌كلّي يك چيز ديگر است؛ عكس آن است»

متاسفانه امروز نيز جريان دانشجويي همچنان مورد طمع جريان‌هايي انحرافي است که اهدافي کاملا متعارض با 16 آذر را دنبال مي‌کنند. اين جريان که در داستان فتنه 88 ناکام بزرگ بود و همه تلاش‌هايش براي تسخير دانشگاه در شانزدهم آذر آن سال نيز بي‌ثمر ماند، امروز بعد از روي کارآمدن دولت اعتدال نيز همچنان چشم طمع به دانشگاه دوخته است. بالاخص آنکه امسال و در آستانه انتخابات بزرگ مجلس شوراي اسلامي دهم و مجلس خبرگان پنجم قرار داريم.

اين مساله اهميت هوشياري دانشجويان مسلمان دانشگاه‌ها را در برابر جريان‌هاي انحرافي گوشزد مي‌کند. لذا براي مقابله با انحرافات احتمالي در جنبش دانشجويي ضروري است دانشجويان با بازخواني تاريخي روز 16 آذر و آنچه ماهيت ضداستکباري اين روز را تشکيل مي‌دهد، بار ديگر از نفوذ جريانهاي سياسي شکست خورده که حيات مجدد خود را در استفاده ابزاري از جنبش دانشجويي مي‌بينند، جلوگيري نمايند و نشان دهند که جنبش دانشجويي امروز تداوم همان جنبش دانشجويي ديروز است و اجازه نخواهد داد تا دشمنان، روز دانشجو را مطابق با ميل خويش تحريف نمايند.