اربعین حسینی و اهمیت ویژه آن در فرهنگ اسلامی+نماهنگ
اهميت اربعين در آن است كه در اين روز٬ با تدبير الهي خاندان پيامبر (ص)٬ ياد نهضت حسيني براي هميشه جاودانه و اين كار پايه گذاري شد.
در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که 'روز اربعین که فرا رسید آگاه شوید چون ما در پیشگاه حسین بن علی(ع) خاضع هستیم، به خداوند عرض کنید: خدایا! حسین بن علی(ع) نصیحت کرد، سخنرانی کرد، موعظه کرد، نامه نوشت، دستور داد اما اثری نکرد، دید هیچ چاره ای ندارد، فقط خون نیاز داشت و او نیز در راه خدا خون داد'.
حرکت امام حسین علیه السلام برای اقامه حق و عدل بود. «انّما خرجت لطلب الاصلاح فی امّة جدّی ارید ان امر بالمعروف وانهی عن المنکر... »[1]
در زیارت اربعین که یکی از بهترین زیارات است، می خوانیم: «و منح النّصح و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرةالضّلاله».
آن حضرت در بین راه، حدیث معروفی را که از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل کرده اند، بیان می فرمایند: «ایهاالنّاس انّ رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلّم قال: من رأی سلطانا جائرا مستحلّا لحرم اللّه ناکثا لعهداللّه مخالفا لسنة رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلم یعمل فی عباداللّه بالاثم والعدوان فلم یغیر علیه بفعل و لاقول کان حقّا علی اللّه ان یدخله مدخله»[2]
تمام آثار و گفتار آن بزرگوار و نیز گفتاری که درباره ی آن بزرگوار از معصومین رسیده است، این مطلب را روشن می کند که غرض، اقامه ی حق و عدل و دین خدا و ایجاد حاکمیت شریعت و برهم زدن بنیان ظلم و جور و طغیان بوده است. غرض، ادامه ی راه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و دیگر پیامبران بوده است که: «یا وارث ادم صفوةاللّه یا وارث نوح نبی اللّه... »[3] و معلوم است که پیامبران هم برای چه آمدند: «لیقوم النّاس بالقسط». اقامه ی قسط و حق و ایجاد حکومت و نظام اسلامی.
اهميت اربعين در آن است كه در اين روز٬ با تدبير الهي خاندان پيامبر (ص)٬ ياد نهضت حسيني براي هميشه جاودانه و اين كار پايه گذاري شد. اگر بازماندگان شهدا و صاحبان اصلي٬ در حوادث گوناگون از قبيل شهادت حسين بن علي (ع) در عاشورا به حفظ ياد و آثار شهادت كمر نبندند٬ نسلهاي بعد٬ از دستاورد شهادت استفاده زيادي نخواهند برد.
درست است كه خداي متعال٬ شهدا را در همين دنيا هم زنده نگه مي دارد و شهيد به طور قهري در تاريخ و ياد مردم ماندگار است؛ اما ابزار طبيعي كه خداي متعال براي اين كار مثل همه كارها قرار داده٬ همين چيزي است كه در اختيار و اراده ماست. ما هستيم كه با تصميم درست و بجا٬ ميتوانيم ياد شهدا و خاطره و فلسفه شهادت را احيا كنيم و زنده نگه داريم.
رمز زنده ماندن واقعه عاشورا
اگر زينب كبري (س) و امام سّجاد (ع) در آن روزهاي اسارت چه در همان عصر عاشورا در كربلا و چه در روزهاي بعد در راه شام و كوفه و خود شهر شام و بعد از آن در زيارت كربلا و عزيمت به مدينه و در طول سالهاي متمادي كه اين بزرگواران زنده ماندند مجاهدات و تبيين و افشاگري نكرده بودند و حقيقت فلسفه عاشورا و هدف حسين بن علي و ظلم دشمن را بيان نميكردند٬ واقعه عاشورا تا امروز٬ جوشان و زنده و مشتعل نميماند.
چرا امام صادق (ع) طبق روايت فرمودند كه هر كس يك بيت شعر درباره حادثه عاشورا بگويد و كساني را با آن بيت شعر بگرياند٬ خداوند بهشت را بر او واجب خواهد كرد؟ چون تمام دستگاه هاي تبليغاتي٬ براي منزوي كردن و در ظلمت نگه داشتن مسأله عاشورا و كلاً مسأله اهل بيت٬ تجهيز شده بودند تا نگذارند مردم بفهمند چه شد و قضيه چه بود. تبليغ اين گونه است. آن روزها هم مثل امروز٬ قدرت هاي ظالم و ستمگر٬ حداكثر استفاده را از تبليغات دروغ و مغرضانه و شيطنت آميز مي كردند.
در چنين فضايي٬ مگر ممكن بود قضيه عاشورا كه با اين عظمت در بياباني در گوشهاي از دنياي اسلام اتفاق افتاده با اين تپش و نشاط باقي بماند؟ يقيناً بدون آن تلاشها از بين ميرفت. آنچه اين ياد را زنده كرد٬ تلاش بازماندگان حسين بن علي (ع) بود. به همان اندازه كه مجاهدت حسين بن علي (ع) و يارانش به عنوان صاحبان پرچم٬ با موانع برخورد داشت و سخت بود٬ به همان اندازه نيز مجاهدت زينب و امام سّجاد (ع) و بقيه بزرگواران دشوار بود. البته صحنه آنها٬ صحنه نظامي نبود٬ بلكه تبليغي و فرهنگي بود. ما به اين نكته ها بايد توجه كنيم.
درس اربعين
درسي كه اربعين به ما ميدهد٬ اين است كه بايد ياد حقيقت و خاطره شهادت را در مقابل توفان تبليغات دشمن زنده نگه داشت. شما ببينيد از اول انقلاب تا امروز٬ تبليغات عليه انقلاب و امام و اسلام و اين ملت٬ چه قدر پرحجم بوده است. چه تبليغات و توفانهايي كه عليه جنگ به راه افتاد؛ جنگي كه دفاع و حراست از اسلام و ميهن و حيثيت و شرف مردم بود.
ببينيد دشمنان عليه شهداي عزيزي كه جانشان يعني بزرگترين سرمايهشان را برداشتند و رفتند و در راه خدا نثار كردند٬ چه كردند و مستقيم و غيرمستقيم٬ با راديوها و روزنامهها و مجلهها و كتابهايي كه منتشر ميكردند٬ در ذهن آدمهاي سادهلوح در همه جاي دنيا٬ چه تلقينهايي كردند.
حتّي افراد معدودي از آدمهاي ساده دل و جاهل و نيز انسانهاي موّجه و غير موّجهي در كشور خودمان هم٬ در آن فضاي ملتهب جنگ٬ گاهي حرفهايي ميزدند كه ناشي از ندانستن و عدم احاطه به حقايق بود.
همين چيزها بود كه امام عزيز را برميآشفت و وادار ميكرد با آن فرياد ملكوتي٬ حقايق را با صراحت بيان كند.
اگر در مقابل اين تبليغات٬ تبليغات حق نبود و نباشد و اگر آگاهي ملت ايران و گويندگان و نويسندگان و
هنرمندان٬ در خدمت حقيقتي كه در اين كشور وجود دارد٬ قرار نگيرد٬ دشمن در ميدان تبليغات غالب خواهد شد.
ميدان تبليغات٬ ميدان بسيار عظيم و خطرناكي است. البته٬ اكثريت قاطع ملت و آحاد مردم ما٬ به بركت آگاهي ناشي از انقلاب٬ در مقابل تبليغات دشمن بيمه هستند و مصونيت پيدا كردهاند. از بس دشمن دروغ گفت و چيزهايي را كه در مقابل چشم مردم بود٬ به عكس و واژگون نشان داد و منعكس كرد٬ اطمينان مردم ما نسبت به گفتهها و بافتهها و ياوه گوييهاي تبليغات جهاني٬ به كلي سلب شده است.
دستگاه ظالم جبار يزيدي با تبليغات خود٬ حسين بن علي (ع) را محكوم مي ساخت و وانمود مي كرد٬ او كسي بود كه بر ضد دستگاه عدل و حكومت اسلامي و براي دنيا قيام كرده است! بعضي هم٬ اين تبليغات دروغ را باور مي كردند. بعد هم كه حسين بن علي (ع)٬ با آن وضع عجيب و با آن شكل فجيع٬ به وسيله دژخيمان در صحراي كربلا به شهادت رسيد٬ آن را يك غلبه و فتح وانمود كردند. اما تبليغات درست دستگاه امامت٬ تمام اين بافته ها را عوض كرد. حق٬ اين گونه است.
پی نوشت:
[1] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 44، ص 329.
[2] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 44، ص 382.
[3] شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت وارث.
[4] پایگاه حفظ نشر و آثار آیت الله خامنه ای.