صلاةً کثیرةً تامّةً زاکیةً متواصلةً متواترةً مترادفةً کأفْضل ما صلّیْت على أحدٍ منْ أوْلیائک‏

بار الها درود و رحمت فرست بر على بن موسى الرضا پسندیده پیشواى پارسا و منزه و حجت تو بر هر که روى زمین است و هر که زیر خاک بسیار راستگو و شهید، درود و رحمتى فراوان و کامل و با برکت و متصل و پیوست و پیاپى و دنبال هم همچون بهترین رحمتى که بر یکى از اولیائت فرستادى.

 

زندگینامه امام رضا (ع)

نام مبارکشان «علی»، کنیه آن حضرت، «ابوالحسن» و پدر بزرگوارشان امام موسی کاظم (ع) پیشوای هفتم شیعیان و مادر گرامیشان 'نجمه خاتون' نام داشت. امام رضا (ع) زاده ۱۱ ذی‌القعده سال ۱۴۸ هجری قمری در شهر مدینه هستند. پدرشان در سال ۱۸۳ هجری قمری به دست هارون عباسی به شهادت رسید و پس از ایشان امام رضا (ع) در سن ۳۵ سالگی امامت شیعیان را برعهده گرفت. مدت امامت ایشان نزدیک به ۲۰ سال طول کشید که ده سال اول آن همزمان با خلافت هارون الرشید، پنج سال بعد از آن مقارن با حکومت امین و پنج سال آخر امامت ایشان مصادف با خلافت مامون بود. پس از گذشت ۱۷ سال از دوران امامت، ایشان مجبور شد با نقشه و حیله مامون عباسی راهی خراسان شود، به اجبار ولایت عهدی مامون را نیز پذیرفت و ۳ سال اخر امامت خود را تحت نظر مامون در خراسان سپری کرد.

شهادت امام رضا (ع)

امام رضا (ع) پس از هفده سال سکونت در مدینه و تبلیغ دین و ارشاد مردم، با نقشه و حیله مأمون عباسی، راه خراسان را در پیش گرفت. آن حضرت پس از قبول اجباری ولایت عهدی مأمون و گذشت سه سال، در ۵۵ سالگی به دست این خلیفه عباسی به شهادت رسیدند.

درباره علت شهادت امام رضا (ع) تمام علمای شیعه و عده زیادی از علمای اهل سنت قائل‌اند که آن حضرت مسموم و شهید شده‌اند اما اینکه کیفیت این عمل چگونه بوده است، روایات متعددی وجود دارد. مامون عباسی با خوراندن سم به امام رضا (ع) سبب مسمومیت و سپس شهادت ایشان شد. در مورد سال شهادت ایشان اختلاف نظر وجود دارد. برخی سال ۲۰۲ هجری قمری را سال شهادت امام رضا (ع) می‌دانند و تعدادی دیگر گفته‌اند که شهادت ایشان در سال ۲۰۳ هجری قمری بوده که نظریه دوم بیشتر معروف است.

محل دفن شبانه و مظلومانه امام رضا (ع)

مردم و دوستداران آن حضرت وقتی که خبر شهادت را شنیدند ازدحام کردند و گفتند که مأمون با نیرنگ امام (ع) را کشته است. مأمون شخصی را نزد مردم فرستاد و گفت تشییع جنازه به فرصتی دیگر موکول شده است. از ترس اینکه آشوبی برپا شود مردم را با این ترفند متفرق کرد و دستور داد پیکر پاک آن حضرت را شبانه غسل دادند و به خاک سپردند. بر طبق منابع تاریخی، مکانی که پیکر مطهر امام رضا (ع) در آن به خاک سپرده شده است در اصل روستای کوچکی به نام «سناباد» بوده که در حاشیه‌ی شهر «توس» قرار داشته است. از این روستای کوچک به برکت وجود حضرت ثامن الحجج (ع)، شهری حول محور حرم امام رضا (ع) ساخته شد که امروز به مشهدالرضا معروف شده است.