محمدحسین صفار هرندی در سخنرانی پیش از خطبه‌های نمازجمعه این هفته تهران با گرامیداشت خاطره شهدای قیام خونین ۱۷ شهریور ۵۷ علیه رژیم ستمشاهی که «جمعه سیاه» نام گرفت، به زمینه‌های وقوع این رخداد پرداخت و گفت: بعد از شروع نهضت اسلامی این حرکت در ماه رمضان سال ۵۷ با غلیان احساسات دینی و افزایش معرفت نسبت به حقایق به نقطه‌ای رسید که عید فطر در تناسب با این موضوع برگزار شد.

وی افزود: مردمی که صبح روز عید فطر برای اقامه نماز به امامت شهید مفتح در مسجد قبا حضور پیدا کردند، شنیدند که قرار شده نماز در تپه‌های قیطریه در فضای باز برگزار شود؛ بنابراین جمعیت عظیم مردمی به‌صورت خودجوش حرکت کرد و در خیابان شمیران سابق راهپیمایی اعتراضی برگزار شد و همان روز نام این خیابان به شریعتی تغییر یافت.

صفار هرندی ادامه داد: جمعیت در آن روز به حدی زیاد بود که نمی‌شد انتهایی برای آن متصور بود؛ این جمعیت تا عصر آن روز به راهپیمایی ادامه دادند و از خیابان بهشتی عبور و به سمت خیابان ولی‌عصر حرکت کردند و بعد هم به میدان انقلاب رسیدند و همه این اتفاق پیش چشم نیروهای نظامی رژیم که متحیر بودند، رقم خورد.

وی خاطرنشان کرد: بعد از این راهپیمایی پرشکوه، جریان هدایت انقلاب در ایران به‌ویژه شهید بهشتی به این نتیجه رسیدند که حیف است این ظرفیتی که در راهپیمایی پدیدار شد از بین برود و لذا دو سه روز بعد راهپیمایی دیگری در میدان آزادی تکرار شد و در آنجا شهید بهشتی سخنرانی کرد و نماز ظهروعصر با حضور پرشور مردم انقلابی اقامه شد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه در این راهپیمایی مردم برای تجمع در میدان شهدا قرار گذاشتند، یادآوری کرد: میدان شهدا روز ۱۷ شهریور و قبل از کشتار میدان شهدا نام گرفته بود؛ به این صورت که سه روز قبل از این تاریخ چند نفر که به سمت میدان ژاله حرکت کرده بودند، با نیروهای اهریمنی رژیم برخورد کرده و شهید شدند.

صفار هرندی ادامه داد: رژیم شاه با ترس و هراس از این اتفاقات، در روز ۱۷ شهریور اعلام حکومت نظامی کرد و جمعیت غالب هم از اعلام حکومت نظامی بی‌خبر بود؛ بنابراین حکومت شاه که تصمیم گرفت زهرچشمی از مردم بگیرد، با بی‌رحمی مردم را به رگبار بست.

وی با بیان اینکه ۱۷ شهریور به فصل جدیدی از حیات انقلاب اسلامی تبدیل شد، ادامه داد: پیام حضرت امام (ه) که به فاصله یک روز بعد از این واقعه تلخ و خونبار صادر شد، به بهت سنگینی که بعد از این جنایت حاکم شده بود پایان داد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت گفت: پیام امام (ره) به‌گونه‌ای بود که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است اما بعد از این پیام، مردم روحیه جدیدی پیدا کردند. امام گفته بودند همه شهدای ۱۷ شهریور همانند مصطفی من بودند و ای کاش من هم در میان آنها بودم و شهید می‌شدم.

صفار هرندی با اشاره به اینکه برخی جریانات سیاسی قادر به درک حقیقت ۱۷ شهریور نبودند، اظهار داشت: برخی از سیاسیون بعد از ۱۷ شهریور می‌گفتند کار نهضت تمام شد و نباید تندروی می‌کردیم؛ همچنین بعضی عناصر سیاسی وابسته به منافقین در تحلیل‌های خود در داخل زندان می‌گفتند کار انقلاب تمام شد و نهضت سر بلند نخواهد نکرد و تظاهرات مردم را محکوم کردند و حتی «فرد هالیدی» بعد از سرکوب ۱۷ شهریور گفت فاتحه انقلاب برای ۱۰ سال آینده خوانده شد اما چند ماه بیشتر طول نکشید که مشخص شد اینها چقدر با حقیقت فاصله دارند.