مهم‌ترین ویژگی امام سجاد، زهد و بندگی و عبادت است که سبب گشته تا لقب «زین العابدین» به آن حضرت داده شود. در این باره حضرت آن قدر پیش رفت که یک بار فاطمه دختر امام علی (ع) از جابر بن عبدالله انصاری خواست تا او را از این شدت باز دارد، زیرا بیم آن رود که جانش را بر سر عبادت بگذارد.

در تأیید این ویژگی روایات چندی در منابع نقل شده است. از جمله آورده‌اند که آن حضرت، وقت وضو رنگ چهره‌اش دگرگون مى‌شد. علت را پرسیدند، فرمود: أتدرون بین یدى من أرید أن أقوم، آیا مى‌دانید كه در برابر چه كسى مى‌خواهم بایستم. در نقلی دیگر آمده است که چهره امام وقت نماز نیز دگرگون شده و رعشه بر اندامش می‌افتاد. وقتى علت را پرسیدند فرمود: إنى أرید الوقوف بین یدى ملك عظیم.

نقل دیگر حاکی است که در وقت نماز عبای آن حضرت افتاد، اما توجهی نکرد. پس از نماز بر آن حضرت اعتراض کردند و گفتند: ما از مانند چنین کاری نهی شده‌ایم. حضرت فرمود: وای بر شما، آیا می‌دانید برابر چه کسی ایستاده‌ایم؟ سپس فرمودند: أنه لا یقبل من صلاة العبد إلا ما أقبل علیه‏؛ نمازی پذیرفته خواهد شد که توجه در آن به سوی خداوند باشد.